Palytoxin

Herkese merhabalar,

Aramızda gitgide yayılan fraglama olayı gerçekten hobinin gelişmesi için önemli bir basamak kanımca.

Belki tekrar olacak, çünkü Resif Bölgesi dergisinde, zoanthid fraglama ile ilgili yazıda belirtilmişti; ama tekrar üstüne basmak gerektiği kanısındayım, çünkü forum aracılığıyla tanıdığım bir kaç hobici arkadaşımda da benzer davranışları gördüm. (Arkadaşlar yanlış anlamayın aman ) Burada tekrar yazarak, frag yapanların dikkatini çekmek ve bir kez daha bunun önemi hakkında uyarmak istedim.

Özetle, palytoxin hiç de hafife alınmayacak bir zehirdir. Bilinen en zehirli organik maddedir!

4 microgram, yani 0,000004 gramı insanı öldürebilir.

Eğri oturup doğru konuşmak lazım, her zoa ya da paly'de olmadığı biliniyor. ya da bir koloni de hepsinin o anda salgılamadığı. Ama bu riski almaya değer mi?

Lateks muayene eldivenleri var - bir kutusu (100 adet) yaklaşık 8-8.5 TL. Pudralı, pudrasız; beyaz ya da renkli. Zevkinize göre seçenek çok. Bu hobi için harcadığımız paralara bakıldığında hiç denecek kadar az bir miktar. 2 kafa polip satıp (yeşil/kahverengi bile olsa) bunu çıkarabilirsiniz.



Atın ölümü arpadan olsun muhabbetine girmemek için meraklısına daha geniş bilgi:

Detaylı olarak:

Palytoxin'in nereden geldiği konusunda tartışmalar vardır, ve tek bir gerçek olarak kabul edilmemiş olsa da, bunun kaynağının polibin kendisi, ya da zooxanthellae kaynaklı fikse edilmiş karbon ile yapılan fotosentezi sağlayan radyoaktivite, ya da poliplerdeki dinoflagellate (kamçılı tek hücreli organizma) olan Ostreopis siamensis olduğu sanılmaktadır.

Palytoxin molekülü çok kompleks bir yapıya sahiptir- C129H223N3O54



O kadar ki, laboratuar ortamında 1989 yılında Yoshito Kishi tarafından bireşimlendiğinde (synthesize) bu bilim adamlarınca çok büyük bir başarı olarak algılanmış, ve bugüne kadar bile yapılan en büyük bireşimleme olduğu düşünülmektedir. (Çünkü verilen atomlarla, palytoxin'in moleküler yapısında oluşturulacak 2.361.183.241.434.822.606.848 farklı modelden sadece 1 tanesi doğada bulunan halidir)



Bu kadar komplike olan palytoxin, etkilerini 1 nano-mol (moleküler gram), yani 0,00000001 mol'da etkisini göstermeye başlayabilmektedir. Peki etkileri nedir?

- Hücre zarını etkileyerek, sodyum ve potasyum pompalarını bozarak, hücre için gerekli pozitif yüklü bu iyonların akışını başlatıyor.

- Doz arttığında, hücre zarından dışarı ATP (adenozin trifosfat) çıkışı da başlıyor.

- Böylelikle artan geçirgenlik etkilenen her organda depolarizasyona (depolarization) ve kas spazmlarına yol açıyor.

- Bununla birlikte, palytoxin bilinen en çok koroner damarları daraltıcı aktiviteye yol açan maddedir.

- Ayrıca, sinir hücrelerini de etkiler.

- Zehirlenen canlılarda, anjine benzer göğüs kafesi ağrısı, astıma benzer solunum yolu tıkanıklığı, düzensiz kan basıncı, hızlı kalp çarpması, alyuvarların yok olması gibi semptomları vardır. Semptomlar çabuk oluşur, ve takribi ölüm genelde dakikalar içinde olur.

Tam anlamıyla zehirlenmek için, palytoxin'in kana karışması gerekmektedir. Parmaklardaki kesikler, tırnak altları, göz, ağızdaki yaralar vb. ile bu imkansız olmayan bir durumdur. (Özellikle, fraglama yaparken poliplerin fışkırttıkları "su"yu göz önünde bulundurursak) Ayrıca, gözle görülür bir kesik olması şart değildir (derideki küçük kesiklerden kana karışabilir) ya da polip ile direk temas edilmesi de şart değildir (fraglama yaparken kullanılan bir havluda da bol miktarda palytoxin olacaktır.)

Resif Bölgesi'ndeki fraglama makalesinde belirtilen Reef Central'daki konularda ve ağzında 6-7 saat boyunca metalik tat kalan insanlar (Anthony Calfo başta olmak üzere) vardır. Hatta, ülkemiz denizlerinde olmasa da, yurtdışında (ya da ülkemizde ithal edilenlerden olabileceği gibi) kimi yengeç etinden zehirlenmelerde kaynağın palytoxin olduğu bilinmektedir. Hatta ve hatta, eskiden özellikle Hawaii'de, kabileler savaşa gitmeden mızraklarını zoa ve paly'lere sürterlermiş.

Neredeyse belki çok az dozda da olsa zoanthidlerle haşır-neşir olan hepimizin en az bir kere etkilendiği olmuştur palytoxinden.

Bilinen bir antitoksini yok diye okudum bir kaç kaynakta. Ama palytoxinin suda aşırı çözünür olduğu, fakat faal olmasını engellemek için tuzlu su ya da hafif alkolün faydalı olacağı söylenir. Ama bunların bilimsel olarak kanıtlandığı bir kaynak görmedim.

Sonuç olarak, her polibin zehirli olmadığı (genel geçer kural olarak en zehirlileri Palythoa toxica ve Palythoa tuberculosa diye kabul edilse de; bunlar akvaryumlarda bulunan türler değiller bildiğim kadarıyla ama palytoxinden etkilenen bir çok akvarist var), her bünyenin bu zehire farklı tepki vereceği göz önünde bulundurulmalıdır. Ben hepimizi paranoyak olmaya davet etmiyorum, aksine, sadece biraz daha dikkatli olarak, çok basit bir iki önlemi almanızı tavsiye etmek istedim.

Aşırı uzun oldu ama, "zoalar zehirli mi?" "polipler adam öldürüyormuş" "bu şehir efsanesi mi?" gibi konulara net bir şekilde açıklık getirmek istedim. Umarım faydalı olmuştur, ve en azından biraz daha farkındalık yaratabilmişimdir.

İsteyen "bana birşey olmaz" mantığıyla hareket edebilir, ama zaten bir avuç insanız bu hobiyle uğraşan o yüzden Allah muhafaza içimizden birisine bu yüzden birşey olsun istemem. Ayrıca düşünsenize, Türkiye gibi bir memlekette, hangi doktora gidip, derdinizi nasıl anlatacaksınız?

Saygılar, Sevgiler...

___________________________________________________________

Kaynaklar:

- Tecrübe ve izlenimler

- Reef Central

- Wet Web Media

-

-

-

Kitaplar

- Physiological Ecology: How Animals Process Energy, Nutrients, and Toxins

- Handbook of Clinical Toxicology of Animal Venoms and Poisons

- Journal of Experimental Marine Biology and Ecology

- Molecules That Changed the World

Mehmet bey gercekten güzel bir konuya deginmiş.Çogumuz frag keserken bu iş hafife alıyoruz.

Önlem almak için caba gösterelim pişman olmamak için.

İnanın reef Central da bu konu için yazılan yazıları görseniz şasırırsınız.

sorunsuz fraglara <_<

Kesinlikle çok faydalı bir yazı olmuş Mehmet. Teşekkürler eline sağlık.

paylaşım için teşekkürler

bir iki gündür akıntı sebebiyle tabana düşen zoa larımı elimle tutuyordum

parmak uçlarımın uyuştuğunu hissediyorum şu an

Mehmet bey emeğinize sağlık çok aydınlatıcı bir makale olmuş.. Saygılar.

Rica ederim arkadaslar, reef central ve bir kac kitapta okudugum bir konuyu - tahminim cogumuzun bildigi bir konu aslinda. sadece bazi noktalar konusunda bildiklerimi paylasmak istedim.

Atilla Bey ben de sizin gibi okudugum da cok sasirmistim, ama bazilarimizin ingilizcesi olmadigi icin bir de acik ve net buraya yazmak istedim.

yine baska sorular varsa yanitlamaktan mutluluk duyarim.

Cenk Bey, Arif Bey tekrar tesekkur ederim. Hakan sana da tesekkurler; dun de konustugumuz seyler aslinda. yaziya dokmus oldum

Paylaşım için teşekkürler mehmet bey çok faydalı yazı olmuş

Sadece zoa palys değil anemonu bile çıplak elle tutmamak lazım

Elinize sağlık.

Çok teşekkürler güzel paylaşım.

Kendini korumak için bir salya bırakıyorlar ve bunu genelde palythoalar daha fazla yapıyor,bu sıvı eğer elinizde açık yara yada tırnak arası gibi yerlere nufüz ederse eliniz şişiyor ve eğer böyle toksinler karşı bir alerjende varsa kalp krizi geçirip ölmeniz bile söz konusu oluyor ben bunu yeşil palyhtoa'larda farketmiştim toksin aynı toksinmidir bilmiyorum ama anemonlardan da en rahatsız edici olanı Entacmaea quadricolor sınıfındaki türler.

Muharrem Bey, Baris Bey rica ederim ne demek. Dedigim gibi biraz farkindalik yaratabilmissem ne mutlu bana.

aqualine(bursa)' Alıntı:

Kendini korumak için bir salya bırakıyorlar ve bunu genelde palythoalar daha fazla yapıyor,bu sıvı eğer elinizde açık yara yada tırnak arası gibi yerlere nufüz ederse eliniz şişiyor ve eğer böyle toksinler karşı bir alerjende varsa kalp krizi geçirip ölmeniz bile söz konusu oluyor ben bunu yeşil palyhtoa'larda farketmiştim toksin aynı toksinmidir bilmiyorum ama anemonlardan da en rahatsız edici olanı Entacmaea quadricolor sınıfındaki türler.

Genişletmek için tıkla ...

Bahadir Bey, sanirim ilk soylediginiz benim dedigimle ayni. Fakat kana karistiysa alerji hak getire, ve ozellikle de yeterince karistiysa, hastaneye yetistirilemezsiniz. Palythoa, protopalythoa, zoanthid, kisaca tum zoanthidae familyasindakilerde eger toksin varsa ayni toksin - anemondakiyle alakasi yok. Anemonlarda da zehir olsa da, bunlar daha ziyade `stinging cell` tabir edilen hucrelerden gelen zehir diye biliyorum. Hatta Clyde ve Wolowyk'in 1997'de yaptigi 11 anemon ve anemon benzeri canli (tup anemonu, aptasia dahil ve sanirim burada BTAlerde vardi diye biliyorum) arasindaki arastirmada Urticina lofotensis ve Urticina piscivora en guclu zehire sahip anemonlar oldugu belirlenmistir.

açıklama ve emek için gerçekten kendim ve okuyanlar adına çok teşekkür ederim.çok güzel açıklama , sağol.

Ben tesekkur ederim Hayrettin Bey, umarim yeterince net aciklayabilmisimdir. Yine de soru, oneri ve/veya karsi gorus olursa her turlu paylasima acigim

Güzel paylaşım. Teşekkürler.

Harika bir paylaşım. Bilinçli hobici olabilmek adına çok faydalı bilgiler. Çok teşekkürler, elinize emeğinize sağlık.

Mehmet emeğine sağlık. Konuda adı geçen şahıslardan biri benim. Sürekli ellerim şişiyordu , Pazar günü Mehmet 'de gördükten sonra dün gaza gelip eldiven aldım. Ve akşam başladım zoa kesmeye. Süperdi, hiç kaşınmadım.

Tekrar sağol Mehmet.

Teşekkürler Mehmet Bey;gerçekten çok faydalı bir bilgilendirme mesajı olmuş emeğinize sağlık...

Gerçekten önemli ve hafife alınmıyacak bir konuya deyinmişsiniz, paylaşımınız için teşekkürler.

Bir arkadaştan aldığım zoa grubu yolda taşından düşmüş ve dağılmıştı. Tek tek elimle topladım ve bison yapıştırıcı ile çıplak elimle sıkıştırarak tek tek kayaya yapıştırdım. Bünyem inanılmaz alerjik ve bu hazır tuzlar bile alerji yapıyor. Mecburiyetten HW tuz kullanıyorum canlılar açısından değil kendi sağlığım açısından ve test ettiğim 5-6 tuzdan bana alerji yapmayan tek tuz. Ateşle oynamışım ve farkında değilim. Acemi şansından olsa gerek herhangi bir sorun yaşamadım ancak ciddi bir problemle de karşılaşabileceğimi yazınızdan öğrendim teşekkür ederim.

Arkadaslar tesekkur ederim, yararli olduguna sevindim.